System prawa VI

Systemy-typy

to zespół cech charakterystycznych dla porządków prawnych określonego rodzaju, odwołujemy się do tego pojęcia gdy mówimy o prawie socjalistycznym czy kapitalistycznym, gdy porównujemy ze sobą prawo kontynentalne z prawem anglosaskim (common law) itd.

systemy prawa wg R. Davida

civil law, common law, socjalistyczne, dalekiego wschodu, islamu, hinduskie, afrykańskie

kapitalizm

Własność prywatna i gospodarka wolnorynkowa, demokracja parlamentarna, System praw i wolności obywatelskich z wolnością słowa i zrzeszania

socjalizm

własność państwowa (własność społeczna lub ogólnonarodowa) i gospodarka planowana, dyktatura partii komunistycznej, negacja praw i wolności obywatelskich,

instrumentalizacja

zredukowanie prawa do instrumentu polityki partii komunistycznej, która za pośrednictwem prawa kierowała całością życia ekonomicznego, politycznego i społecznego.

civil law

Zasada prymatu ustawy, oddzielne tworzenie i stosowanie prawa, sądy nie tworzą prawa, najwyższa forma legislacji KODEKS, żródło historyczne: recepcja prawa rzymskiego

common law

prymat ustawy, brak oddzielenie stosowania i tworzenia prawa, sądy tworzą prawo, brak recepcji prawa rzymskiego, najwyższa forma legislacji USTAWA

systemy konkretne

ogół norm, które obowiązują w określonym czasie, w określonym państwie,

systematyzacja pionowa

Przepisy prawne tworzą hierarchiczną strukturę

systematyzacja pozioma

są pogrupowane w kompleksy norm zbliżonych do siebie treściowo

akty prawa wewnętrznego

obowiązują one wyłącznie jednostki hierarchicznie podporządkowane danemu organowi administracji

materie ustawowe

są to materie uregulowane tylko w ustawie, nie mogą być regulowane za pośrednictwem aktów rządowych lub innych aktów pochodzących od organów administracji publicznej

Podział prawa na gałęzie:

kryterium: przedmiotowe, podmiotowe, metody regulacji

przedmiotowe

podstawą podziału jest regulacja stosunków społecznych;

podmiotowe

odgrywało ważna rolę w średniowieczu; każdy stan rządził się własnym prawem;

Kryterium metody regulacji

rola posiłkowa wobec kryterium przedmiotowego; metoda CWILNA, ADMINISTRACYJNA, KARNA

instytucja prawna

kompleks norm stanowiących funkcjonalna całość, regulującą jakiś typowy zespół stosunków społecznych np. instytucja małżeństwa, darowizny, testamentu,

kodeks

akt normatywny, z reguły rzędu ustawowego, zawierające podstawowe dla danej gałęzi prawa zasady i normy prawne; np. kodeks napoleona,

Tendencje podziału prawa:

dyferencjacji, tendencje kompleksowe(mieszane), nowe