kérdés  |
válasz |
Kto to byli Fenicjanie i gdzie zamieszkiwali? kezdjen tanulni
|
|
Lud wywodzący się od Kananejczyków, zamieszkujący górzyste wybrzeża Morza Śródziemnego między Syrią a Palestyną (teren dzisiejszego Libanu) już w III tys. p.n.e.
|
|
|
Czym wyróżniali się Fenicjanie? kezdjen tanulni
|
|
Byli ludem kupieckim i morskim, zakładali kolonie (np. Kartaginę) i rozwijali handel morski z powodu górzystej ojczyzny.
|
|
|
Jakie były naturalne bogactwa Fenicji? kezdjen tanulni
|
|
Lasy cedrowe i purpura (barwnik ze ślimaków). Brak innych zasobów naturalnych wymusił rozwój handlu i kolonii.
|
|
|
|
kezdjen tanulni
|
|
Założona ok. 814 r. p.n.e. przez Fenicjan z Tyru. Najważniejsza kolonia w zachodnim basenie Morza Śródziemnego.
|
|
|
Z kim rywalizowali Fenicjanie i Kartagińczycy? kezdjen tanulni
|
|
Od VIII w. p.n.e. rywalizowali z Grekami o kontrolę szlaków handlowych i kolonii, szczególnie na Sycylii i w zachodniej części Morza Śródziemnego.
|
|
|
Co wiesz o królu Dawidzie? kezdjen tanulni
|
|
Panował ok. 1000–960 r. p.n.e., zjednoczył plemiona izraelskie i ustanowił stolicę w Jerozolimie.
|
|
|
|
kezdjen tanulni
|
|
Syn Dawida, wzniósł mury obronne Jerozolimy i innych miast, zbudował Świątynię Jerozolimską i rozbudował administrację państwową.
|
|
|
Dlaczego państwo żydowskie rozpadło się po Salomonie? kezdjen tanulni
|
|
Po śmierci Salomona ok. 932 r. p.n.e. państwo podzieliło się na północny Izrael i południową Judę z powodu obciążeń administracyjnych i niezadowolenia ludności.
|
|
|
Kiedy i przez kogo podbite zostały Izrael i Juda? kezdjen tanulni
|
|
Izrael w 722 r. p.n.e. przez Asyryjczyków, Juda w 586 r. p.n.e. przez Babilończyków; Jerozolima zburzona, Świątynia zniszczona, ludność przesiedlona.
|
|
|
Czym była niewola babilońska i kiedy się zakończyła? kezdjen tanulni
|
|
Okres pobytu Żydów w Babilonie, zakończony w 538 r. p.n.e., gdy król Persji pozwolił im wrócić do ojczyzny.
|
|
|
|
kezdjen tanulni
|
|
Religia monoteistyczna, ukształtowana w okresie Dawida i Salomona, wzmacniająca władzę króla i jedność narodu, uznająca Żydów za lud wybrany.
|
|
|
Kiedy powstało państwo Medów i kto nimi był? kezdjen tanulni
|
|
W 625 r. p.n.e.; Medowie byli bliskimi krewnymi Persów, oba ludy indoeuropejskie, zamieszkiwały Wyżynę Irańską. Imperium istniało kilkadziesiąt lat.
|
|
|
Co zrobił Cyrus II Wielki? kezdjen tanulni
|
|
W VI w. p. n. e. zdobył władzę nad Persami, opanował Babilonię, Syrię, Palestynę i Fenicję oraz dotarł do wybrzeży Morza Śródziemnego, tworząc podstawy Imperium Perskiego
|
|
|
Co wiesz o Dariuszu I Wielkim? kezdjen tanulni
|
|
(ok. 550–486 r. p.n.e.) Przeprowadził reformę terytorialną, określił podatki dla satrapii, zbudował drogi królewskie i kontynuował ekspansję Persji.
|
|
|
|
kezdjen tanulni
|
|
Prowincja w państwie perskim, zarządzana przez satrapę odpowiedzialnego za podatki, porządek i lojalność wobec władcy.
|
|
|
Kiedy upadło Imperium Perskie i przez kogo? kezdjen tanulni
|
|
W IV w. p.n.e. podboje Aleksandra Wielkiego zakończyły istnienie imperium perskiego.
|
|
|
Jaka była religia perska i jakie zmiany przeszła? kezdjen tanulni
|
|
Początkowo mazdaizm – walka dobra (Ahura Mazda) ze złem (Aryman). Później, dzięki Zarathustrze, przekształciła się w zarathustryzm z cechami monoteistycznymi.
|
|
|
Jakie były kluczowe nauki zarathustryzmu? kezdjen tanulni
|
|
Głosił przyjście Mesjasza narodzonego z dziewicy, sąd nad duszami: sprawiedliwi do raju, niegodziwi do piekła, dusze pośrednie do czyśćca.
|
|
|
