angielski 05.04 II

formularz - wzór dokumentu lub umowy z pustymi miejscami do wypełnienia

form

powstanie - czynność prawna powodująca zawarcie umowy

formation

oszustwo - świadome wprowadzenie w błąd lub zatajenie istotnego faktu w celu uzyskania korzyści

fraud

oszukańcze nakłanianie - działanie polegające na wprowadzaniu w błąd lub udzielaniu fałszywej informacji w celu skłonienia osoby do zawarcia umowy

fraud in the inducement

tytuł prawny do nieruchomości bez ograniczeń czasowych - tytuł prawny do nieruchomości, której okres prawa własności lub posiadania nie jest określony

freehold estate

przyjazne przejęcie - sytuacja, w której spółka próbuje nabyć inną spółkę za zgodą władz spółki, która ma być przejęta

friendly takeover

uzyskać kontrolę - uzyskanie uprawnień do kierowania spółką lub posiadanie znaczącego wpływu na władze spółki

gain control

dokonanie zajęcia majątku osoby trzeciej

garnishment

wierzyciel nieuprzywilejowany - wierzyciel, który nie posiada zastawu lub innego zabezpieczenia wierzytelności w stosunku do majątku dłużnika (zwany również wierzycielem niezabezpieczonym)

general creditor

odszkodowanie ogólne - odszkodowanie za udowodnione szkody

general damages (actual damages)

obiektywne kryteria zawodowe - określone przypadki, w których płeć lub status małżeński mogą stanowić kryterium wymagane dla zatrudnienia

genuine occupational qualification (GOQ)

firma globalna - firma prawnicza, która zatrudnia setki prawników z całego świata

global firm

dobra wiara - szczere przeświadczenie danej osoby, że przestrzega ona obiektywnych standardów handlowych uczciwej transakcji

good faith

egzekwowalny tytuł prawny - istniejący tytuł prawny, wolny od obciążeń w postaci zastawów, roszczeń procesowych lub innych

good title

towary - przedmioty majątku ruchomego, inne niż pieniądze

goods

beneficjent przyznania czegoś - osoba, której przyznano prawo do majątku

grantee

spadek, dziedzictwo - mienie, które może być przedmiotem dziedziczenia; odnosi się również do nieruchomości ogółem

hereditament

sąd wyższego rzędu, rozpatrujący sprawy cywilne większej wagi i apelacje od orzeczeń sądów hrabstw; (am.) Supreme Court to najwyższy sąd w jurysdykcjach stanowych

High Court (br.)

posiadacz - osoba legalnie posiadająca znak towarowy

holder

osoba, która w dobrej wierze nabywa (zwykle za zapłatą) papier wartościowy, który może być przedmiotem dalszego obrotu

holder in due course (HDC)

posiadacz tytułu prawnego - osoba, która posiada prawo do rozporządzania określoną rzeczą

holder of title

uprawnienie do urlopu - prawo pracownika do wykorzystania płatnego urlopu wypoczynkowego

holiday entitlement

fuzja pozioma - połączenie dwóch lub więcej firm, które znajdują się na tym samym poziomie ekonomicznego łańcucha produkcji i dystrybucji, np. dwie hurtownie

horizontal merger

wrogie przejęcie - sytuacja, w której spółka próbuje nabyć inną spółkę wbrew jej woli

hostile takeover

to jest

id est (i.e.) (łac.)

nielegalność przedmiotu umowy - sytuacja, gdy przedmiot umowy jest niezgodny z prawem, czego konsekwencją jest brak możliwości egzekwowania takiej umowy na drodze sądowej

illegality of the subject matter

nieistotne naruszenie umowy - naruszenie umowy, po którym od strony nienaruszającej nadal wymaga się wykonania jej zobowiązań umownych, jednakże naruszenie takie może stanowić podstawę do dochodzenia odszkodowania

immaterial breach

domniemana umowa - umowa, której warunki nie zostały w sposób szczegółowy określone, lecz raczej są one domniemane na podstawie okoliczności

implied contract

domniemana gwarancja - gwarancja, której sprzedawca nie udzielił, ale która wynika z przepisów prawa, podobna jest do rękojmi w prawie polskim

implied warranty

odnośnie rzeczy (w odróżnieniu od osoby)

in rem (łac.)

w toku działalności - rozumiane jako zwykły tryb prowadzenia działalności gospodarczej

in the course of business

przypadkowy beneficjent - osoba, co do której nie było założenia, że będzie czerpała korzyści z umowy i która nie jest również stroną takiej umowy. Osoba ta nie uzyskuje żadnych praw na podstawie takiej umowy

incidental beneficiary

nieokreślony - niejasny, niepewny, niesprecyzowany

indefinite

naruszenie - niedozwolone wykorzystanie materiału chronionego prawem autorskim, prawem patentowym lub prawem znaków towarowych

infringement

spadek - mienie, którego własność jest przenoszona po śmierci właściciela na osobę wyznaczoną jako spadkobierca

inheritance

nakaz lub postanowienie - decyzja sądu nakładająca na daną osobę obowiązek określonego działania lub zaniechania

injunction

strona pokrzywdzona - strona, która ucierpiała na skutek naruszenia jej praw

injured party

jedno z czterech zrzeszeń barristerów; przynależność do takiego zrzeszenia jest niezbędnym warunkiem prowadzenia praktyki prawniczej jako barrister

Inn of Court (br.)

niewypłacalny - niezdolny do uregulowania swoich długów

insolvent

dokument - pisemny dokument wywierający skutki prawne

instrument

prawa do rzeczy niematerialnych - prawo rzeczowe lub roszczenie, których przedmiotem jest coś, czego nie można dotknąć lub odczuć fizycznie

intangible property rights

zamierzony beneficjent - osoba, co do której było założenie, że będzie czerpała korzyści z umowy, pomimo że nie jest stroną takiej umowy. W rezultacie osoba ta nabywa uprawnienia do egzekwowania tej umowy

intended beneficiary

zamiar - chęć działania w określony sposób

intent

między innymi

inter alia (łac.)

tym samym - na mocy samego faktu

ipso facto (łac.)

wydawać, emitować - wydawać lub dostarczać coś oficjalnego

issue

aktualny kapitał zakładowy - akcje spółki w posiadaniu akcjonariuszy

issued share capital

sędzia - urzędnik publiczny, który rozpatruje sprawy i wydaje orzeczenia w sądzie

judge

prawo precedensowe - zbiór praw oparty na decyzjach sądowych, w odróżnieniu od prawa opartego na ustawach lub aktach normatywnych niższego rzędu

judge-made law (case law, common law)

zastaw z mocy orzeczenia sądowego - zastaw ustanowiony na majątku dłużnika, przeciwko któremu zapadł prawomocny wyrok, który nie został jeszcze wykonany

judgment lien

zastaw sądowy - zabezpieczenie wierzytelności uzyskane w wyniku postępowania sądowego wszczętego przez wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności na majątku dłużnika

judicial lien

tytuł naukowy absolwenta wydziału prawa (br.LL. B.)

juris doctor (J.D.) (am.)

sąd dla nieletnich - sąd rozpoznający sprawy z udziałem dzieci poniżej określonego wieku

juvenile court

brak zdolności do czynności prawnych - brak zdolności danej osoby do wstąpienia w stosunki umowne, pozywania innych lub bycia samemu pozwanym

lack of legal capacity

szkoła prawa - policencjacka szkoła oferująca kursy prawa w celu uzyskania tytułu absolwenta wydziału prawa

law school (am.)

najem - umowa, zgodnie z którą prawo do użytkowania rzeczy lub zajmowania nieruchomości jest przekazywane innej osobie, zazwyczaj w zamian za określoną kwotą pieniężną (czynsz)

lease

nieruchomość nadana - nieruchomość, dla której w nadaniu ustalono okres własności lub posiadania, lub dla której istnieje możliwość ustalenia takiego okresu

leasehold

podmiot prawny - osoba fizyczna lub organizacja, która może zawierać umowy i jest odpowiedzialna za swoje działania oraz może być pozwana o odszkodowanie

legal entity

opinia prawna - dokument, w którym prawnik przedstawia swoją interpretację przepisów prawnych odnoszących się do określonej sytuacji

legal opinion

osoba prawna - podmiot prawa („sztuczna osoba), utworzony zgodnie z przepisami prawnymi, któremu przyznano prawa i obowiązki, np. korporacja

legal person

kurs praktyki prawniczej - kurs, którego ukończenie wymagane jest dla uzyskania uprawnień solicitora

Legal Practice Course (LPC) (br.)

licencja - zezwolenie lub upoważnienie do działania, które bez takiego zezwolenia byłoby nielegalne. W tym przypadku nie zachodzi nabycie jakichkolwiek praw rzeczowych (am. license)

licence (br.)

prawo rzeczowe zbliżone do zastawu - prawo do rzeczy lub zajęcie rzeczy innej osoby dla zabezpieczenia zapłaty z tytułu zobowiązania

lien

wierzyciel zastawniczy - wierzyciel, którego roszczenie jest zabezpieczone prawem zastawu

lien creditor

dożywotnie użytkowanie nieruchomości - prawo do użytkowania nieruchomości przekazane nabywcy tego prawa wyłącznie na okres jego życia

life estate

użytkownik dożywotni - osoba, która osobiście lub na rzecz innej osoby posiada prawo do użytkowania nieruchomości dożywotnio lub do końca życia innej osoby

life tenant

odszkodowanie umowne - odszkodowanie, którego wysokość jest uzgodniona w umowie

liquidated damages (stipulated damages)

likwidacja - czynności po rozwiązaniu spółki, w wyniku których następuje sprzedaż całego majątku spółki, zaś wpływy są przeznaczone na spłatę długów

liquidation

Bachelor of Laws - tytuł absolwenta wydziału prawa (am. JD juris doctor)

LL.B. (Legum Baccalaureus) (br.)

kapitał pożyczkowy - forma długoterminowej pożyczki

loan capital

lokaut - uniemożliwienie osobom dostęp do budynku poprzez jego zamknięcie, co powoduje, że pracownicy nie mogą pracować

lockout

sąd niższej (pierwszej) instancji - sąd, od którego orzeczeń służy apelacja do sądu wyższej instancji

lower court (court of first instance)

sąd pokoju - sąd najniższego szczebla o bardzo ograniczonych kompetencjach

magistrates' court (br.)

wystawca weksla własnego - osoba, która wystawia weksel własny

maker

gospodarka rynkowa - system gospodarczy, który zezwala na swobodną wymianę dóbr i usług między producentami i konsumentami

market economy

istotne naruszenie umowy - naruszenie umowy, które jest na tyle znaczące, że strona nienaruszająca jest zwolniona ze swoich zobowiązań umownych i może uzyskać odszkodowanie

material breach

prawo zastawu na zabezpieczenie zapłaty - zastaw na zabezpieczenie płatności za robociznę i materiały wykorzystane przy budowie lub remoncie budynków albo innych budowli

mechanic lien (mechanic’s lien)

umowa / statut spółki - oficjalny dokument wyszczególniający istotne elementy spółki, w tym firmę, adres, przedmiot działalności i władze spółki (am. articles of incorporation)

memorandum of association (br.)

kupiec - osoba zajmująca się zakupem i sprzedażą towarów dla zysku

merchant

kupiecka gwarancja jakości - prawna gwarancja, że coś nadaje się do zwykłych celów, dla których jest używane; podobna do rękojmi w prawie polskim

merchantability

fuzja inkorporacyjna (łączenie się poprzez przejęcie) - połączenie się dwóch spółek skutkujące rozwiązaniem przejmowanej spółki i przetrwaniem spółki przejmującej

merger

przepisy dotyczące fuzji - ustawodawstwo, którego celem jest ograniczenie antykonkurencyjnej koncentracji sił rynkowych; dziedzina prawa, która stara się zapewnić, iż łączenie spółek nie wywoła skutków antykonkurencyjnych

merger regulation

akcjonariusz mniejszościowy - akcjonariusz, który posiada mniej niż połowę ogółu akcji dopuszczonych do obrotu giełdowego i dlatego nie jest w stanie kontrolować działalności gospodarczej spółki

minority shareholder

protokół - notatki lub zapisy z przebiegu obrad zgromadzenia

minutes

monopol - organizacja lub grupa kontrolująca w pełni daną dziedzinę działalności gospodarczej, przez co pozbawia innych możliwości działania w tej dziedzinie

monopoly

prawo monopolu - wyłączne prawo wykonania, wykorzystania lub sprzedaży wynalazku

monopoly right

fikcyjny sąd, przed którym studenci prawa występują w hipotetycznych sprawach sądowych

moot court

hipoteka - przeniesienie tytułu prawnego do nieruchomości, często gruntu, na rzecz drugiej osoby jako zabezpieczenie spłaty długu

mortgage

wniosek - wystąpienie do sądu celem uzyskania postanowienia, orzeczenia lub decyzji

motion

niezabezpieczona wierzytelność (am. debenture)

naked debenture (br.)

przenoszalny - możliwy do przeniesienia przez indos lub wręczenie

negotiable

dokumenty przenoszalne - dokumenty w formie pisemnej i podpisane, z których wynika niekauzalny obowiązek zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na żądanie lub w oznaczonym terminie (am. commercial paper)

negotiable instruments (am.)

reguła „nikt nie może dać tego, czego sam nie ma” - zasada stwierdzająca, że osoba nie może przekazać więcej niż posiada. Jeśli ktoś nie posiada tytułu do czegoś, to nie może przenieść takiego tytułu na inną osobę

nemo dat rule

nominalny kapitał zakładowy - ogólna suma akcji, jaką spółka może zaoferować swoim akcjonariuszom

nominal capital (authorised capital)

strona nienaruszająca umowy - strona umowy, która nie narusza lub działa zgodnie ze swoimi zobowiązaniami umownymi

non-breaching party

niekonsensualny - nieuzgodniony lub niesformułowany w umowie przez wszystkie strony

non-consensual

niepieniężny środek ochrony prawnej - środek ochrony prawnej, przyznany przez sąd nie w formie pieniężnej lecz innej, np. w postaci zabezpieczenia, orzeczenia deklaratoryjnego, nakazu wykonania umowy lub modyfikacji umowy

non-monetary relief

nieoczywisty - cecha wynalazku, która czyni go nieoczekiwanym lub zaskakującym, lub różniącym się w dostateczny sposób od innych istniejących rzeczy. Jest to często wymóg dla uzyskania patentu

non-obvious

nieposesoryjny - rodzaj zabezpieczenia wierzytelności, na mocy którego dłużnik utrzymuje kontrolę nad rzeczą, ale jest ograniczony w tym, co może z nią uczynić

non-possessory

zawiadomienie - dokument stanowiący zawiadomienie o fakcie, roszczeniu lub postępowaniu sądowym

notice

nowacja - zastąpienie jednego zobowiązania nowym zobowiązaniem, tym samym unieważnienie starego zobowiązania

novation

cele - cele lub przedmiot działalności spółki

objects

klauzula określająca cele spółki - rozdział umowy spółki wyszczególniający cele spółki

objects clause

uprawniony - osoba, której należy się prawo do czegoś

obligee

zobowiązany - osoba zobowiązana wobec uprawnionego

obligor

oferta - wykazanie zamiaru zawarcia umowy na określonych warunkach, w rezultacie przyjęcia których przez drugą stronę dochodzi do zawarcia wiążącej umowy

offer

adresat oferty - strona, której złożono ofertę

offeree

oferant - strona, która okazuje zamiar zawarcia umowy na określonych warunkach

offeror

oligopol - sytuacja rynkowa, w której tylko niewielka liczba firm konkuruje pomiędzy sobą

oligopoly

zawiadomiony o zabezpieczeniu wierzytelności - w sytuacji, gdzie istnieje zabezpieczenie wierzytelności pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem, zawiadomienie następuje po doprowadzeniu do wzmocnienia tego zabezpieczenia

on notice of the security interest

zarządzenie - przepis lokalny (br. by-law)

ordinance (am.)

zwykły tryb prowadzenia działalności gospodarczej

ordinary course of business

uchwała nie wymagająca kwalifikowanej większości głosów - uchwała uchwalana zwykłą większością głosów akcjonariuszy na dorocznym walnym zgromadzeniu

ordinary resolution (br.)

akcje zwykłe - akcje dające prawo głosu i prawo do dywidendy, które są najbardziej powszechnym rodzajem akcji (am. common shares)

ordinary shares (br.)

merytoryczny pracownik kancelarii bez uprawnień - osoba, która pomaga w pracy prawniczej, ale sama nie posiada uprawnień do prowadzenia samodzielnej praktyki prawniczej

paralegal

naśladownictwo - zachowywanie się w podobny sposób do innych; np. ustalanie cen na tym samym poziomie co konkurenci lub produkowanie towarów w podobnej ilości do innych firm w tej samej branży

parallel behaviour

dowód z przesłuchania - zasada, że dowód z przesłuchania, który pozostaje w sprzeczności z warunkami umowy, nie może zmieniać, interpretować lub negować warunków tej umowy, jeżeli była ona sporządzona w formie pisemnej

Parol Evidence

strona - osoba lub podmiot zawierający umowę

party

przeniesienie tytułu - zmiana właściciela rzeczy

passage of title

przejście ryzyka - moment, w którym ryzyko (np. uszkodzenia) przechodzi z jednej strony na drugą (i w związku z tym przenosi się również odpowiedzialność, np. za ubezpieczenie towarów)

passage of risk

imitacja, plagiat - rodzaj nieuczciwej i nielegalnej konkurencji, polegającej na czynieniu czegoś, co opinia publiczna obiektywnie utożsamia z działalnością kogoś innego, w rezultacie czego ten ktoś ponosi szkodę

passing off

patent - urzędowe nadanie wynalazcy wyłącznych praw w zakresie wytwarzania, używania lub sprzedaży wynalazku w oznaczonym okresie czasu

patent

wierzyciel wekslowy - osoba, na rzecz której następuje zapłata z weksla

payee

odszkodowanie pieniężne - środek ochrony prawnej, który polega na rekompensacie szkody w formie odszkodowania pieniężnego

pecuniary compensation

prawo karne - dziedzina prawa zajmująca się przestępstwami, wymiarem kary, karami i środkami karnymi

penal law (criminal law)

badać rynek, wchodzić na rynek

penetrate the market

przez / na rok

per annum (łac.)

sam przez się

per se (łac.)

(udoskonalone) wzmocnione - sytuacja, gdy wierzyciel podejmuje czynności prawne, polegające na rejestracji lub innych zbliżonych działaniach, w celu wzmocnienia zabezpieczenia swojej wierzytelności ustanowionego na rzeczy należącej do innej osoby

perfected

(udoskonalenie) wzmocnienie zabezpieczenia - podjęcie przez wierzyciela czynności prawnych, polegających na rejestracji lub innych zbliżonych działaniach, w celu wzmocnienia zabezpieczenia rzeczowego swojej wierzytelności w stosunku do innych wierzycieli

perfection of security

wykonanie, świadczenie - spełnienie zobowiązań wymaganych przez umowę

performance

odpowiedzialność osobista - sytuacja, w której osoba za swoje zobowiązania odpowiada swoim majątkiem osobistym

personal liability

majątek osobisty, ruchomości - rzeczy ruchome (w odróżnieniu od nieruchomości), które mogą być przedmiotem własności

personal property (chattels)

wnioskodawca - osoba, rozpoczynająca postępowanie w danej instancji (występuje z powództwem lub wnosi apelację)

petitioner

pikietowanie - demonstracja poza miejscem pracy, w której osoby gromadzą się w celu umożliwienia innym osobom dostępu do budynku, zazwyczaj jako próba skłonienia drugiej strony do spełnienia określonych żądań

picketing

powód - osoba, która występuje z powództwem

plaintiff

pismo procesowe - oficjalne oświadczenie złożone w formie pisemnej, przedstawiające stanowiska stron w danej sprawie (żądanie powoda lub odpowiedź pozwanego)

pleading

zastaw (klasyczny) - umowa wymagająca z reguły przeniesienia posiadania rzeczy stanowiącej zabezpieczenie długu lub zobowiązania z dłużnika na wierzyciela lub osobę trzecią; również kolokwialne określenie rzeczy będącej obciążonej prawem zastawu

pledge

zastawnik - osoba, której przysługuje prawo zastawu lub wierzyciel w transakcji zabezpieczonej

pledgee

zastawca - osoba, która obciąża swoją rzecz prawem zastawu lub dłużnik w transakcji zabezpieczonej

pledgor

posesoryjne - rozdzaj zabezpieczenia wierzytelności, które daje wierzycielowi prawo do posiadania / kontrolowania rzeczy obciążonej zabezpieczeniem

possessory

„drapieżna” polityka cenowa - ustalanie ceny towarów na niskim, często dumpingowym (tj. poniżej kosztów wytwarzania) poziomie w celu wyeliminowania konkurencji

predatory pricing

prawo pierwokupu, prawo poboru-prawo akcjonariuszy do utrzymania proporcjonalnego udziału we własności spółki przez nabycie akcji nowej emisji, w ilości proporcjonalnej do już posiadanych przez nich akcji, przed publicznym zaoferowaniem tych nowych akcji

pre-emption rights (br.)

akcje uprzywilejowane - akcje o szczególnych uprawnieniach, np. uprzywilejowanie w uprawnieniach do dywidendy w stosunku do akcji zwykłych; zazwyczaj jednak akcje uprzywilejowane nie dają prawa głosu (am. preferred shares)

preference shares (br.)

sztuczna polityka cenowa - sposób ustalania ceny na towar, sprzecznie z uwarunkowaniami podaży i popytu, a więc sprzecznie z zasadami wolnego rynku

price-fixing

pierwszeństwo - prawo egzekwowania roszczenia przed innymi

priority